2021, Volume 18, Issue 1
Olga V. Belova Anthroponymy and Toponymy in Memorial Epigraphy of Podlasie
Voprosy onomastiki, 2021, Volume 18, Issue 1, pp. 62–84 (in Russian) Received on 8 June 2020 Abstract: The paper presents an analysis of personal and place names on the tombstones of necropolises surveyed during a three-year fieldwork in Podlasie province (Hajnówka region), the area of high concentration of Orthodox East Slavic population. Apart from reflecting local dialect features specific to the East Slavic language situation on the Polish-East Slavic borderland, these epigraphic inscriptions made in Cyrillic are also a confessional marker that is highly relevant to the regional Orthodox population’s self-identification. Tombstone inscriptions evidence to the overlapping of Belarusian, Ukrainian, Russian (Church Slavonic), and Polish language contexts. Graphics (Cyrillic) and spelling features of different types of tombstone onyms not only give a picture of ethno-confessional and ethno-linguistic contacts, but also reflect live pronunciation captured in writing. Regarding personal name as a core component of the epitaph and analyzing specific examples, the authors address the following questions: 1) what do graphics and spelling convey in each particular case — the sound form of a name or toponym, writing traditions, focus on a particular spelling norm? 2) what is the reason for the variability in the spelling of the same name, surname, toponym? 3) can we trace the general trends in personal and place names rendering in the local tradition under study? 4) what effect does the Polish (state) language have in the texts that do not aim to comply with Belarusian, Ukrainian or Russian literary spelling norm? In the epigraphy of the studied region, there is a clear preference for using different spelling systems (not necessarily consistent), as reflected in the use of the letters и, ы, i in different combinations. Hence, the Polish spelling sometimes affects the Cyrillic transliteration of some names and surnames. Keywords: personal names, place names, ethno-cultural borderland, language contacts, graphics, spelling, memorial epigraphy, epitaph. Acknowledgements The authors are grateful to Siarhei Hruntou for his valuable consultations. The contribution of Maria V. Yasinskaya was funded by the Russian Science Foundation, project number 17-18-01373 “Slavic Archaic Zones in the Space of Europe: Ethnolinguistic Research”. References Belova, O. V., & Yasinskaya, M. V. (2020). Memorial’naia epigrafika pol’sko-belorusskogo pogranich’ia: kollektivnaia pamiat’ i praktiki kommemoratsii [Memorial Epigraphic Inscriptions of the Polish- Belarusian Borderland: Collective Memory and Commemoration Practices]. Slavica Slovaca, 3, 346–358. Czyżewski, F. (2008). Imiona na nekropoliach południowego Podlasia jako odzwierciedlenie pogranicza kulturowego (na przykładzie inskrypcji nagrobnych w Kostomłotach pod Białą Podlaską) [Names in the Necropolises of Southern Podlasie as a Reflection of the Cultural Borderland (Based on Grave Inscriptions in Kostomłoty near Biała Podlaska)]. Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego (Łódź), 53, 65–78. Czyżewski, F. (2013). Antroponimia porganicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych. Cz. 1 : Słownik nazwisk [Anthroponymy of the Polish-East Slavic Borderland in the Light of Grave Inscriptions. Part 1: Dictionary of Surnames]. Lublin: Polihymnia. Czyżewski, F. (2016). Kilka uwag o problematyce centrum i pereferii pogranicza polskowschodniosłowiańskiego [A Few Remarks on the Problems of the Center and Peripheries of the Polish-East Slavic Border]. In F. Czyżewski, M. Olejnik, & H. Pelcowa (Eds.), Centrum a peryferie w opisach językoznawczych [Center and Peripheries in Linguistic Descriptions] (pp. 37–46). Lublin: Polihymnia. Dudek-Szumigaj, A. (2015). Nazwy własne w inskrypcjach nagrobnych pogranicza polsko-ukraińskiego [Proper Names in the Tomb Inscriptions of the Polish-Ukrainian Borderland]. In F. Czyżewski, M. Olejnik, & A. Pihan-Kijasowa (Eds.), Pogranicza słowiańskie w opisach językoznawczych. W 110 rocznicę urodzin Profesora Władysława Kuraszkiewicza (1905–1997) [Slavic Borderlands in Linguistic Descriptions. On the 110th Anniversary of Professor Władysław Kuraszkiewicz (1905–1997)] (pp. 159–172). Lublin; Włodawa: Polihymnia. Dudek-Szumigaj, A. (2016a). Abrewiatura jako element inskrypcji nagrobnych (na przykładzie nekropolii prawosławnych wschodniej Lubelszczyzny) [Abbreviation as an Element of Gravestone Inscriptions (on the Example of the Orthodox Necropolis of Eastern Lublin)]. TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich związków kulturowych OL PAN, 5(11), 25–34. Dudek-Szumigaj, A. (2016b). Aksjologiczna identyfikacja zmarłego w świetle inskrypcji nagrobnych (na materiale nekropolii prawosławnych pogranicza polsko-ukraińskiego) [Axiological Identification of the Deceased in the light of Tombstones (Based on the Orthodox Necropolis of the Polish-Ukrainian Borderland)]. Annales UMCS. Sectio FF: Philologiae, 34, 201–213. Dudek-Szumigaj, A. (2018). Inskrypcje nagrobne pogranicza polsko-ukraińskiego. Studium genologiczne [Grave Inscriptions of the Polish-Ukrainian Borderland. Genealogical Study]. Lublin: Wyd. UMCS. Maryniakowa, I. (2001). O języku inskrypcji nagrobnych na północnych Kresach [On the Language of the Tombstone Inscriptions in the Northern Kresy]. In J. Rieger (Ed.), Studia nad polszczyzną kresową [Studies on the Polish Borderland] (Vol. 10, pp. 241–246). Warszawa: Semper. Pivovarchik, I., & Filina, N. (2015). Epigrafika nadgrobnykh pamiatnikov polikonfessional’nogo regiona [Epigraphy of Tombstones in a Multi-confessional Region]. In S. Pivovarchik (Ed.), Kladbishcha transgranichnykh regionov: sbornik nauchnykh statei po nekropolistike [Cemeteries of Cross-Border Regions. Collection of Research Articles on Necropolism] (pp. 91–108). Minsk: Medisont. Rudnicka, M., & Siebers, A. (Eds.). (2013). Praktykowanie krajobrazu kulturowego. Lokalne i regionalne wymiary zjawisk na przykładzie społeczności z Dubicz Cerkiewnych (Podlasie) [Practicing the Cultural Landscape. Phenomena of the Local and Regional Scale — with Reference to Dubicze Cerkiewne (Podlasie)]. Poznań: Uniw. im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Semenchuk, A. (2015). Metodologiia issledovaniia nekropolei v sovremennoi pol’skoi i belorusskoi istoriografii [Methodology for the Study of Necropolises in Modern Polish and Belarusian Historiography]. In S. Pivovarchik (Ed.), Kladbishcha transgranichnykh regionov: sbornik nauchnykh statei po nekropolistike [Cemeteries of Cross-Border Regions. Collection of Research Articles on Necropolism] (pp. 58–77). Minsk: Medisont. Straczuk, J. (2013). Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi [Cemetery and Table. The Orthodox-Catholic Borderland in Poland and Belarus]. Toruń: Wyd. nauk. Uniw. M. Kopernika. Tolstaya, S. M. (2020). K etimologii imeni Vladimir [To the Etymology of the Name Vladimir]. Voprosy onomastiki, 17(1), 9–29. https://doi.org/10.15826/vopr_onom.2020.17.1.001 Werenicz, W. (2001). Napisy nagrobne z Kojdanowskiego jako świadectwo stosunków etnicznych, społecznych i wyznaniowych na środkowej Białorusi [Tombstones from Kojdanowski as a Testimony to Ethnic, Social and Religious Relations in Central Belarus]. In E. Smułkowa, & A. Engelking (Eds.), Język i kultura białoruska w kontakcie z sąsiadami: studia poświęcone Antoninie Obrębskiej-Jabłońskiej w stulecie urodzin [Belarusian Language and Culture in Contact with Neighbours: a Collection of Papers to the Centenary of Antonina Obrebska-Jabłońska] (pp. 169–186). Warszawa: Wydział Polonistyki Uniw. Warszawskiego. |